Zelf je badkamer verbouwen: alle tips en stappenplan

Stap 1: planning & voorbereiding

Een grondige planning vormt de basis van een succesvolle badkamerverbouwing. Begin met het bepalen van je wensen en behoeften. Denk hierbij aan de indeling, het type sanitair, verlichting en ventilatie. Maak een duidelijk plan waarin je rekening houdt met de beschikbare ruimte en praktische aspecten zoals water- en elektriciteitsleidingen.

Badkamerindeling

• Teken een plattegrond van de bestaande badkamer. Markeer waar sanitair, stopcontacten en leidingen zich bevinden.
• Overweeg of je de huidige indeling wilt behouden of volledig wilt veranderen. Verplaatsen van bijvoorbeeld de douche of toilet kan meer ruimte creëren, maar betekent ook extra werk en kosten voor leidingen en afvoer.

Budgettering

• Stel een budget op voor de verbouwing. Hou rekening met onvoorziene kosten zoals het inhuren van vakmensen voor bepaalde taken.
• Maak een lijst van alle materialen, gereedschappen en sanitair dat je nodig hebt. Vergelijk prijzen van verschillende leveranciers om binnen je budget te blijven.

Tijdsplanning

• Maak een realistische tijdsplanning voor elke fase van de verbouwing. Denk hierbij aan tijd voor het slopen, installeren van leidingen, plaatsen van tegels en afwerking.
• Houd rekening met mogelijke vertragingen door levering van materialen of het wachten op professionals.

Vergunningen en regels

• Controleer of je een vergunning nodig hebt voor de verbouwing, bijvoorbeeld als je wijzigingen aanbrengt aan de constructie of leidingwerk.
• Zorg dat de verbouwing voldoet aan de geldende bouwvoorschriften en veiligheidsnormen.

Door de badkamerverbouwing zorgvuldig te plannen, voorkom je onverwachte problemen en zorg je ervoor dat het project soepel verloopt. Een gedetailleerd stappenplan en een duidelijke visie op het eindresultaat zijn hierbij essentieel.

Stap 2: benodigde gereedschappen en materialen

Een goede voorbereiding begint met het verzamelen van de juiste gereedschappen en materialen. Dit voorkomt vertragingen tijdens de verbouwing en zorgt ervoor dat je efficiënt kunt werken. Hier volgt een uitgebreid overzicht van wat je nodig hebt.

Gereedschappen

Voor het slopen, installeren en afwerken van je badkamer zijn de volgende gereedschappen essentieel:

• Sloopgereedschap: denk aan een sloophamer, beitel, en breekijzer voor het verwijderen van oude tegels, sanitair en leidingen.
• Maatgereedschap: een meetlint, waterpas en potlood zijn cruciaal voor het nauwkeurig uitzetten van leidingen, tegels en sanitair.
• Boormachine en bits: voor het bevestigen van bijvoorbeeld douchewanden, spiegels en verlichting is een boormachine noodzakelijk. Zorg dat je de juiste boren en pluggen hebt voor zowel tegels als gips- of betonmuren.
• Tegelgereedschap: een tegelsnijder of tegelzaag is essentieel voor het nauwkeurig op maat snijden van wand- en vloertegels. Voor het voegen heb je een rubberen spaan en een voegenkrabber nodig.
• Installatiegereedschap: voor de installatie van sanitair heb je een waterpomptang, verstelbare sleutel, inbussleutel en een pijpensnijder nodig.

Materialen

De juiste materialen zorgen voor een professionele afwerking en een badkamer die jaren meegaat:

• Sanitair en kranen: douche, wastafel, toilet en eventueel een bad, evenals de kranen en douchesets. Kies sanitair van goede kwaliteit dat past bij je stijl en budget.
• Leidingen en afvoer: voor het verleggen van waterleidingen heb je koperen of kunststof leidingen nodig, evenals de bijpassende koppelingen. Zorg ook voor de juiste afvoermaterialen, zoals PVC-buizen en afvoerputjes.
• Tegels: kies waterbestendige wand- en vloertegels. Zorg dat je voldoende tegels hebt, inclusief extra’s voor snijverlies of latere reparaties.
• Tegellijm en voegmiddel: waterbestendige lijm en flexibel voegmiddel zijn cruciaal voor een lange levensduur van je tegelwerk.
• Kit en afdichtmateriaal: voor het afdichten van randen rondom sanitair en tegels heb je siliconenkit nodig die geschikt is voor natte ruimtes. Kies voor schimmelwerende kit om vochtproblemen te voorkomen.
• Ventilatie- en verlichtingselementen: denk aan een mechanische ventilatie en vochtbestendige verlichting om de ruimte praktisch en veilig te maken.

Tip: kijk eens bij Douchezaak voor complete badkamers, die je zelf kunt installeren. Ook kun je zelf jouw badkamer samenstellen met losse componenten. Kies bijvoorbeeld zelf jouw favoriete douche, toilet of ligbad. Combineer dit met jouw favoriete kranen én niet te vergeten: de tegels.

Veiligheidsuitrusting

Zorg dat je jezelf goed beschermt tijdens de werkzaamheden:

• Handschoenen: bescherm je handen tegen scherpe randen, tegels en chemicaliën.
• Veiligheidsbril en gehoorbescherming: zeker bij het slopen en tegelen is een bril essentieel om stof en brokstukken uit je ogen te houden, en oorbescherming kan nuttig zijn bij gebruik van harde gereedschappen zoals boormachines.
• Stofmasker: gebruik een masker bij het werken in stoffige ruimtes, vooral bij het slopen en schuren.

Tip: maak een lijst van alle benodigde gereedschappen en materialen voordat je begint, en zorg dat je alles in huis hebt. Dit voorkomt frustratie en tijdverlies tijdens de verbouwing.

Stap 3: badkamer leidingen en elektriciteit

Leidingen en elektriciteit vormen het fundament van een goed functionerende badkamer. Het is belangrijk om nauwkeurig te werken, aangezien fouten hier later tot lekkages of kortsluitingen kunnen leiden. Dit gedeelte van de verbouwing vereist precisie, maar kan met de juiste planning en kennis zelf worden uitgevoerd.

Waterleidingen verplaatsen of vervangen

Het aanpassen van de waterleidingen is vaak noodzakelijk als je de indeling van de badkamer verandert of oud leidingwerk wilt vervangen. Hier zijn de stappen die je moet volgen:

Leidingen in kaart brengen

• Voordat je begint met slopen of installeren, moet je de huidige leidingen in kaart brengen. Dit geeft je een goed overzicht van de water- en afvoerpunten.
• Controleer of je de leidingen wilt verplaatsen of dat de huidige locatie geschikt is voor de nieuwe indeling.

Materiaalkeuze voor leidingen

• Er zijn verschillende soorten materialen voor leidingen, zoals koper, kunststof (PE of PVC), en flexibele leidingen zoals meerlagenbuizen. Kunststof is vaak makkelijker te hanteren voor doe-het-zelf projecten.
• Zorg dat je kiest voor leidingen die geschikt zijn voor warm en koud water, en koop voldoende koppelingen en verbindingsstukken.

Leidingen installeren

• Begin met het uitslijpen van sleuven in de muur of vloer om de leidingen te leggen. Zorg ervoor dat je waterpas werkt, zodat alles goed aansluit.
• Bevestig de leidingen met speciale beugels en zorg voor voldoende speling om uitzetting door temperatuurverschillen op te vangen.
• Test het leidingwerk na installatie door de waterdruk tijdelijk aan te zetten en te controleren op lekkages.

Elektriciteit in de badkamer

Werken met elektriciteit in een vochtige ruimte zoals een badkamer vereist extra zorg en aandacht voor de veiligheidsnormen. De belangrijkste aandachtspunten zijn:

Stopcontacten en schakelaars

• Stopcontacten en schakelaars moeten voldoen aan speciale veiligheidsnormen voor vochtige ruimtes (IP44 of hoger). Deze zijn spatwaterdicht en geschikt voor gebruik in badkamers.
• Plaats de stopcontacten op voldoende afstand van natte zones, zoals de douche of het bad, om elektrische ongelukken te voorkomen.

Verlichting

• Gebruik vochtbestendige verlichting, speciaal ontworpen voor badkamers. Deze verlichting moet niet alleen functioneel zijn, maar ook bijdragen aan de sfeer van de ruimte.
• Overweeg LED-verlichting voor energiebesparing en lange levensduur. Dimbare verlichting kan ook nuttig zijn voor het creëren van een ontspannen sfeer.

Aarding en aardlekschakelaars

• Zorg ervoor dat alle metalen elementen in de badkamer (zoals kranen en verwarmingen) goed geaard zijn om elektrocutie te voorkomen.
• Een aardlekschakelaar (differentieelschakelaar) is verplicht in de badkamer. Deze beschermt je tegen stroomlekken en schakelt de elektriciteit direct uit bij gevaar.

Stap 4: slopen & voorbereiden voor renovatie

De sloopfase is een belangrijke stap in de badkamerverbouwing. Het verwijderen van oude tegels, sanitair en leidingen zorgt ervoor dat je een schone lei hebt om op te bouwen. Zorg voor een systematische aanpak om schade aan de rest van je woning te voorkomen.

Voorbereiding van de ruimte

• Afsluiten van water en elektriciteit: begin altijd met het afsluiten van de watertoevoer en elektriciteit om ongelukken te voorkomen.
• Bescherming van aangrenzende ruimtes: dek deuren, vloeren en meubels af met folie of doeken om stof en vuil te minimaliseren.

Verwijderen van oud sanitair

• Demonteren van sanitair: begin met het verwijderen van oude wastafels, toiletten en douches. Gebruik een waterpomptang om aansluitingen los te maken en plaats een opvangbak voor eventueel restwater.
• Afvoeren: sluit de afvoerbuis goed af nadat het sanitair is verwijderd om te voorkomen dat er vuil of puin in terechtkomt.

Slopen van tegels en wanden

• Verwijderen van wand- en vloertegels: gebruik een hamer en beitel om de tegels los te wrikken. Begin bij een hoek en werk systematisch. Let op eventuele leidingen of kabels achter de muren.
• Afvoeren van sloopmateriaal: zorg dat je het puin op een verantwoorde manier afvoert. Dit kan via een container of stortplaats voor bouwafval.

Voorbereiden van wanden en vloeren

• Wanden egaliseren: na het verwijderen van de tegels, controleer je de staat van de wanden. Oneffenheden moeten worden opgevuld of gladgestreken met een cementmortel of egaliseermiddel.
• Waterdichting: breng in deze fase waterdichte membranen of coatings aan op de muren en vloeren. Dit is vooral belangrijk in natte zones zoals de douche of rondom het bad. Het voorkomen van waterschade is cruciaal voor de levensduur van de badkamer.

Herstellen van leidingen en elektriciteit

• Leidingen aanpassen: controleer de staat van de leidingen en vervang of verplaats ze indien nodig. Maak uitsparingen in de muren of vloer om de leidingen netjes weg te werken.
• Elektrische aansluitingen voorbereiden: zorg dat stopcontacten, lichtpunten en schakelaars op de juiste plekken worden geplaatst. Gebruik flexibele leidingen om elektriciteitsdraden door de muren te trekken.

Reinigen en controleren

• Grondige schoonmaak: na de sloopfase is een grondige schoonmaak noodzakelijk. Verwijder stof en puin en controleer of alles klaar is voor de volgende fase van de verbouwing.
• Inspectie van de ondergrond: voordat je begint met het leggen van nieuwe vloeren of wanden, controleer je of de ondergrond vlak en stabiel is. Dit zorgt voor een strakke en professionele afwerking.

Door deze stappen nauwkeurig te volgen, zorg je ervoor dat je een stevige basis hebt voor de verdere opbouw van je nieuwe badkamer.

Stap 5: zelf installeren van sanitair

Het installeren van sanitair is een cruciale stap in de verbouwing van je badkamer. Dit omvat het plaatsen van de wastafel, douche, bad, en toilet. Hier volgt een uitgebreide uitleg van de belangrijkste stappen.

Voorbereiding van het sanitair

• Controleer alle leidingen: voordat je begint met de installatie, controleer je of de leidingen en afvoeren op de juiste plaatsen zijn voorbereid en goed functioneren.
• Zorg voor de juiste aansluitingen: controleer of de juiste aansluitmaterialen aanwezig zijn, zoals flexibele slangen voor wateraansluitingen, en bijpassende afvoerkoppelingen. Bij elk type sanitair zijn er specifieke aansluitstukken nodig, dus controleer dit vooraf.

Installatie van de wastafel

• Bevestigen van de wastafel: teken de positie van de wastafel af op de muur en boor gaten voor de bevestigingsbouten. Hang de wastafel waterpas op aan de muursteunen of gebruik een staand model met een voet.
• Aansluiten van de kraan en afvoer: monteer de kraan op de wastafel en sluit de flexibele waterleidingen aan. Let hierbij goed op de juiste aansluiting van warm en koud water. Plaats vervolgens de sifon en sluit deze aan op de afvoerbuis. Test daarna op lekkages door de kraan aan te zetten.

Installatie van het toilet

• Plaatsing van het toilet: plaats het toilet op de juiste plek, uitgelijnd met de afvoer in de vloer of muur. Zorg dat de afvoerbuis goed aansluit en gebruik een rubberen afdichtring om lekkages te voorkomen.
• Wateraansluiting: sluit de watertoevoer aan op de spoelbak en controleer of er geen lekkages zijn. Test vervolgens het spoelsysteem om te zien of alles naar behoren functioneert.

Installatie van de douche

• Douchebak of inloopdouche: kies je voor een douchebak, plaats deze dan op de voorbereide plek en zorg voor een goede aansluiting op de afvoer. Bij een inloopdouche moet de vloer correct worden afgedicht en licht aflopen richting het afvoerputje.
• Montage van de douchestang en kraan: boor de bevestigingspunten voor de douchestang in de muur en monteer de douchekop. Sluit de thermostaatkraan aan op de warm- en koudwaterleidingen en zorg dat alles goed functioneert voordat je de afwerking plaatst.

Installatie van het bad

• Plaatsing van het bad: zet het bad waterpas op de juiste plek en zorg voor voldoende ondersteuning met verstelbare poten of een onderstel.
• Aansluiting van de afvoer en overloop: sluit de afvoer en overloop aan met behulp van flexibele buizen en zorg voor een waterdichte verbinding.
• Watertoevoer: monteer de badkraan en sluit de leidingen aan. Test vervolgens de waterafvoer en controleer op eventuele lekkages.

Afwerking

• Kitranden aanbrengen: na de installatie van het sanitair is het belangrijk om alle aansluitingen tussen het sanitair en de wanden of vloer goed af te dichten met siliconenkit. Gebruik een schimmelwerende kit om problemen door vocht te voorkomen.
• Controleren op lekkages: test na het plaatsen van al het sanitair nogmaals alle aansluitingen om er zeker van te zijn dat er nergens lekkages zijn.

Tips voor installatie:

• Werk nauwkeurig en geduldig: een waterpas en meetlint zijn je beste vrienden bij het nauwkeurig plaatsen van het sanitair.
• Gebruik goede materialen: kies voor kwaliteitsproducten die waterbestendig zijn en lang meegaan, vooral in vochtige ruimtes zoals de badkamer.

De installatie van het sanitair is een belangrijke stap in het creëren van een functionele badkamer. Zorg ervoor dat alles stevig en waterdicht is gemonteerd om toekomstige problemen te voorkomen.

Stap 6: tegels en afwerking

Na de installatie van het sanitair is de afwerking van de badkamer de volgende belangrijke stap. Het tegelwerk is niet alleen functioneel, maar ook bepalend voor de uitstraling van de ruimte. Hier volgt een uitgebreide uitleg over het correct aanbrengen van tegels en het voltooien van de afwerking.

Voorbereiding van de ondergrond

Voordat je begint met het betegelen van de wanden en vloeren, moet de ondergrond zorgvuldig worden voorbereid om een lange levensduur en een nette afwerking te garanderen.

• Controleer de ondergrond: de muren en vloer moeten vlak, droog en schoon zijn. Eventuele oneffenheden of gaten moeten worden opgevuld met egalisatiemortel. Voor een vlakke ondergrond kun je ook kiezen voor het gebruik van een primer die de hechting van de tegels verbetert.
• Waterdichting aanbrengen: voor natte ruimtes zoals de douche is het essentieel om de muren en vloer te behandelen met een waterdichte coating. Breng deze aan op alle oppervlakken die in contact komen met water om lekkage en vochtschade te voorkomen.

Het leggen van vloertegels

Vloertegels moeten stevig en waterpas gelegd worden om een strakke afwerking te garanderen. Zorg ervoor dat je voldoende tegels hebt, inclusief een marge voor snijverlies.

• Start met het uitzetten van het patroon: begin in het midden van de ruimte of kies een hoek waar je het meest tevreden bent met het uitlijningspatroon. Gebruik een lijmlijn om je eerste rij tegels waterpas te leggen. Dit is belangrijk om te voorkomen dat het patroon scheef loopt.
• Breng de tegellijm aan: gebruik een getande lijmkam om de lijm gelijkmatig over de vloer te verspreiden. Plaats de tegels vervolgens in de lijm en druk ze stevig aan. Werk in kleine secties om te voorkomen dat de lijm uitdroogt voordat je de tegels hebt gelegd.
• Tegels snijden: gebruik een tegelsnijder om de tegels op maat te snijden voor randen en hoeken. Zorg ervoor dat de sneden nauwkeurig en recht zijn voor een nette afwerking.
• Voegkruisjes gebruiken: plaats voegkruisjes tussen de tegels om ervoor te zorgen dat de voegen gelijkmatig zijn. Dit geeft een professionele en nette afwerking.
• Laat de tegels drogen: laat de vloertegels 24 uur drogen voordat je erop loopt of verder werkt.

Het betegelen van wanden

Wandtegels moeten met precisie worden geplaatst om een strak en professioneel resultaat te krijgen.

• Bepaal het startpunt: begin altijd met het betegelen van de wanden bovenaan en werk naar beneden. Dit voorkomt dat de tegels verschuiven tijdens het plaatsen. Gebruik een lat of waterpas om de eerste rij waterpas te houden.
• Breng de tegellijm aan: net zoals bij de vloer, breng je de tegellijm aan op de muur met een getande lijmkam. Werk in secties en plaats de tegels een voor een in de lijm. Druk ze stevig aan.
• Snijden en voegen: net als bij de vloer, snijd je de tegels op maat voor hoeken, randen en rond stopcontacten of leidingen. Gebruik voegkruisjes om gelijkmatige voegen te creëren.

Voegen van tegels

Na het plaatsen van de tegels is het tijd om de voegen te vullen, wat zorgt voor een waterdichte en nette afwerking.

• Voorbereiden van het voegmiddel: meng het voegmiddel volgens de instructies op de verpakking. Zorg dat het een gladde, dikke consistentie heeft.
• Aanbrengen van het voegmiddel: gebruik een rubberen spaan om het voegmiddel diagonaal over de tegels te verspreiden. Zorg dat de voegen volledig gevuld zijn. Veeg overtollig voegmiddel weg en werk systematisch om te voorkomen dat het droogt voordat je het netjes hebt afgewerkt.
• Afwerken en schoonmaken: zodra de voegen beginnen uit te harden, gebruik je een vochtige spons om het overtollige voegmiddel van de tegels te vegen. Pas op dat je de voegen niet beschadigt tijdens het schoonmaken. Na ongeveer 24 uur kun je de tegels oppoetsen met een droge doek om het cementsluier te verwijderen.

Afwerken van randen en hoeken

Voor een professionele afwerking moeten de randen en hoeken van de badkamer goed worden afgewerkt. Gebruik siliconenkit om de naden tussen muren, vloeren en rond sanitair af te dichten.

• Siliconenkit aanbrengen: gebruik schimmelwerende siliconenkit op de randen van de tegels en waar het sanitair aansluit op de muren of vloer. Dit voorkomt dat vocht in de voegen trekt en beschermt tegen schimmelvorming.
• Gladstrijken van de kit: gebruik een natte vinger of een kitspatel om de kit netjes glad te strijken voor een strakke afwerking.

Afwerken van de badkamer

Naast het betegelen zijn er nog een paar laatste afwerkingsstappen die bijdragen aan een mooie, praktische en duurzame badkamer.

• Plinten plaatsen: indien gewenst, plaats plinten langs de randen van de vloer voor een nette afwerking.
• Ventilatie en verlichting: zorg dat je de verlichting en ventilatie goed afstelt voor optimaal gebruik en comfort.
• Accessoires installeren: installeer handdoekrekken, spiegels, zeepdispensers en andere accessoires om de ruimte compleet te maken.

Tips voor een professionele afwerking

• Werk schoon: maak regelmatig je werkplek schoon om het vuil en stof te minimaliseren en een overzichtelijke werkruimte te behouden.
• Laat alles goed drogen: laat tegels, voegen en kit voldoende uitharden voordat je de badkamer in gebruik neemt om te voorkomen dat er schade ontstaat aan het werk.

Met de juiste technieken en aandacht voor detail kun je je badkamer voorzien van strak tegelwerk en een professionele afwerking, waardoor de ruimte niet alleen functioneel, maar ook visueel aantrekkelijk is.